istanbul Psikolog Şubelerimiz
Bakırköy | Beylikdüzü | Nişantaşı
Whatsapp Bilgi Hattı
0543 303 73 33
Mesaj Gönderin
bilgi@artipsikoloji.com

Onay Alma İhtiyacının Yetişkinliğe Yansımaları

Dışarı çıktığımızda, yeni bir şey giydiğimizde, konuşurken, yeni bir şey öğrendiğimizde insanların gözünün içine bakarız. Fark edilmeyi, takdir görmeyi, insanların gözlerinin içinin parlamasını bekleriz. “Harika görünüyorsun bugün”, “üzerindeki ne kadar yakışmış”, “Harika bir iş çıkarmışsın, bravo”….. Bu tarz cümleler duyduğumuzda günümüz çok güzel geçer, kendimizle gurur duyarız, özgüvenimiz artar. Değişimlerin, gelişimlerin, en önemlisi de birey olarak fark edilmenin hazzını yaşarız. Bizi takdir eden, beğenen insanlara karşı daha az sorgulayıcı ve daha fazla güven duyma eğiliminde oluruz.

Onay alma ihtiyacı yaşayan bireyler, fark edilmesini istedikleri durumlar ve konular karşısında “iyi olmuş”, “hoş duruyor”, “güzel” gibi ifadeleri onay ya da iltifat olarak alamaz, geçiştirme cümleleri olarak görme eğilimindedirler. Bunun nedeni başkalarının düşüncelerine olması gerekenden fazla değer verirler ve onay cümleleri coşkulu değil ise beklentilerini karşılamaz ve “kötü” ve “eleştiri” olarak değerlendirilir. Bunun karşılığı olarak karşısındaki darılma, alınganlık, kabuğuna çekilme, yoğun öfke, pasif agresif davranışlar ve saldırganlık görülebilir.

Onay almaya gerektiğinden fazla ihtiyaç duyan bireylerde ise kaçınma davranışı denilen davranış örüntülerine rastlanmaktadır; aşırı yemek yeme ve abur cubur tüketimi, alışveriş bağımlılığı, alkol- madde- sigara tüketimi, öfke patlamaları gibi dürtüsel davranışlar gözlemlenmektedir. Bazı insanlarda ise başka yansımaları görülmektedir; mükemmeliyetçilik geliştirme, yapabileceğinden fazla sorumluluk alma, aşırı vericilik ve fedakarlık, hayır diyememek, sosyal medyayı aktif olarak kullanmak ve içinden geldiği gibi değil beğeni ve popülerlik analizi yaparak paylaşımlarda ve takiplerde bulunmak….

Onay alma ihtiyacı her bireyin duygusal ihtiyacıdır, ancak bazı insanları bu konuda daha hassas ve duyarlı olmasının nedeni öğrenilmiş duyguları ve kendisi hakkında sorgulamadığı düşünceleridir. Çocukluk döneminde önce anne- babadan, okul dönemi başladıktan sonra ise öğretmenden gelecek onaylar, iltifatlar, takdirler özgüvenin gelişmesinin temelini oluşturur. Çocukluk ve okul dönemindeki bu kaynaklardan sevgi, şefkat, onay ve kabul görmeyen bireyler yetişkinlikte bu konuda daha hassas olabiliyorlar. Yaptıkları hatalardan sonra, bazen nedenlerin bile bilmeden ceza alanlar, terk edilmekle, sevilmemekle tehdit edilen çocukların yaşadıkları utanç ve korku duyguları; başarısızlık, beğenilmemek, değersizlik, beceriksizlik ve aptal olmak gibi düşüncelerin oluşmasına neden oluyorlar. Yetişkinlikte kaygı bozuklukları, depresyon, umutsuzluk, mutsuzluk, korku, boşlukta gibi hissetme, hiçlik duygusu, mükemmeliyetçilik, bağımlılık ve yoksunluk belirtilerini sıkça yaşıyorlar. Özgüven eksikliği, içe kapanıklık yaşayabilir ya da tam tersi olarak aşırı özgüvenli olma, bağımsız ve dürtüsel davranışlarda bulunabilirler.

   Kısaca; onay ihtiyacı her yaştan bireyin ihtiyacı ve temel motivasyon kaynaklarından biridir. Çocukluk döneminde bu ihtiyaç yeteri kadar karşılanmazsa yetişkinlik döneminde bireyler kendin değerli hissedemez, eleştiriye tahammül etmekte zorlanırlar. Çünkü çocukluktaki onay, sevgi ve kabul çocuğun var olduğunu hissetmesine yardımcı olur, bunu hissetmeyi bilmeyen bireyler başkalarından gelecek onaya karşı daha duyarlı ve hassas olurlar. Temeli çocuklukta atılan bu sorunun çözümü için en doğru yöntem psikoterapidir. Yaşanılan korku, kaygı, depresyon gibi belirtilerin üstesinden bir şekilde gelinse bile sorunun kökeni değişmediği için başka belirtiler ortaya çıkması olasıdır. Sorunun kökenine inmek ve bireye uygun yöntemlerle psikoterapi  doğru ve sağlıklı çözüm yolu olmaktadır.

Klinik Psikolog Duygu ERTEN

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

ÜCRETSİZ SİZİ ARAYALIM